Co to jest Crowdfunding, jak zebrać pieniądze? Plusy i zagrożenia

Crowdfunding czyli tzw. finansowanie społecznościowe (finansowanie przez ludzi, „crowd” – tłum) nie jest dzisiaj jakąś szczególną nowością i jest popularny w bardzo wielu krajach, jakkolwiek niesie za sobą zarówno plusy w postaci możliwości zebrania funduszy na swoje cele bez sięgania po krwiożercze kredyty, które kiedyś trzeba będzie spłacić, jak i zagrożenia np. w postaci firm, które po krótkim czasie istnienia na rynku potrafią się „zwinąć” z pieniędzmi, które uzbieraliśmy na swoje cele, marzenia itp (jakiś czas temu był taki jeden program) . Mimo minusów – jeśli spojrzeć na historię crowdfundingu i wiele jej spektakularnych efektów, można śmiało powiedzieć, że jest to jedna ze zdecydowanie ciekawszych metod na pozyskanie pieniędzy.

Jak działa crowdfunding?

W skrócie: chcesz kupić wymarzony dom, wydać swoją pierwszą płytę, zebrać na podróż dookoła świata itd. Oczywiście nie masz na to pieniędzy, a nie chcesz pakować się w wielkie kredyty, pożyczki czy chodzenie „po prośbie” po rodzinie, która będzie Ci to potem wypominać przez następnych 20 lat. Znajdujesz w sieci firmę zajmującą się crowdfundingiem, tworzysz projekt np. pod tytułem „Zbieram na wymarzony dom” , rejestrujesz się, dodajesz projekt i czekasz na to czy ktoś zechce go wesprzeć swoim groszem.

I tu pojawiają się pierwsze „schody”.

W mentalności Polaka (wybaczcie, że generalizuję) tkwi bowiem taki mały gad, zwany wężem. Ten wąż siedzi w kieszeni i szepcze „a nie dam Ci na nic pieniędzy, sam sobie zapracuj!” albo „hehehe nie zobaczysz ode mnie ani centa” itd itp. Tak mamy i już.

Może dlatego przez długi czas na polskim rynku nie było żadnego programu crowdfundingowego, a Ci, którzy chcieli w taki sposób zbierać pieniądze – szukali programów zagranicznych, bo w naszych, jeśli już były, to gra nie była warta zachodu.

Polskie prawo, a finansowanie społecznościowe

Dodatkowo, polskie prawo długo nie regulowało tego, jak rozliczać się z takich programów typu „crowd”, a czasem wręcz uniemożliwiało tworzenie w Polsce zwykłych „akcji” określanych jako zbiórki publiczne (np. gdy ktoś zbierał pieniądze na cele charytatywne, prywatne czy biznesowe – np. produkcję swojego wynalazku). To zmieniło się w czasie kadencji poprzedniego rządu, kiedy to 1 kwietnia 2014 prezydent Bronisław Komorowski uregulował m.in kwestię crowdfundingu (Ustawa o Zbiórkach Publicznych, w szczegółach do przejrzenia tutaj – http://crowdfunding.pl/2014/04/01/nowa-ustawa-o-zbiorkach-publicznych-podpisana/ ), dzięki czemu niedługo potem mieliśmy w krótkim czasie wysyp programów umożliwiających Polakom zbieranie pieniędzy.

No ale…  „węża” w kieszeni naszych rodaków niestety nie dało się ustawą wyeliminować.;)

I nawet jeśli w niektórych projektach ludzie w zamian za wpłaty na swoje marzenia oferują różne drobiazgi – kubki, koszulki, zdjęcia, gadżety i inne gifty, to dla wielu Polaków nie jest to wystarczająca zachęta do darowania komuś pieniędzy, ot tak, po prostu.

Warto też wiedzieć, że typowo polskie programy crowdfundingowe jakby nie patrzeć ograniczają możliwość otrzymywania dotacji spoza naszego kraju (choćby ze względu na polskie panele językowe), a nie ukrywajmy – zasięg „międzynarodowy ma tu spore znaczenie. A z drugiej strony: mieć, a nie mieć 🙂 Lepiej mieć trochę czy część potrzebnej nam kwoty niż nie mieć nic. Proste.

Tak czy inaczej finansowanie społecznościowe poprzez crowdfunding cieszy się na świecie sporą popularnością. Aktualnie mamy dostępnych wiele portali, na których możemy zbierać środki na różne cele oraz wspierać interesujące nas projekty. Mniej, lub bardziej znane, mniej lub bardziej skuteczne – bo tutaj wszystko zawsze zależy od ludzi.

Przykładowe polskie programy crowdfundingowe

Wspieram.to – bardzo ciekawy, chociaż nieco pustawy (przynajmniej takie mam wrażenie). Można tu zbierać środki na bardzo różne cele, np. na wydanie książki, wsparcie bezdomnych kotów, produkcję własnej gry, stworzenie pokoju zabaw dla dzieci z domu dziecka, nagranie własnej płyty itd.
Opłaty. Zebrana tu kwota zostaje pomniejszona o prowizję należną Usługodawcy w wysokości co najmniej 8,5% zebranej kwoty oraz prowizję przedsiębiorstwa pośredniczącego w przekazywaniu Płatności. Przykład: Przy zebranej kwocie 100 000 zł, prowizja dla serwisu: 8500 zł

PolakPotrafi.pl –  powstał z myślą o osobach, które chcą realizować ciekawe projekty i urzeczywistniać własne, najlepiej kreatywne pomysły.  Tu w ramach jednego z projektów udało się uzyskać ponad 385 tys zł i to jest na chwilę obecną rekord. Może nie są to miliony, ale jak na polski portal – świetny wynik!
Opłaty. Operator pobiera opłatę serwisową od projektów, który zyskały pełne finansowanie – jest to 7,4 % od środków wpłaconych na projekt (na co? Na rozwój i promocję serwisu polakpotrafi.pl). Przykład: Przy zebranej kwocie 100 000 zł, prowizja dla serwisu: 7400 zł

Wspieramkulture.pl – crowdfunding wspierający wyłącznie projekty kulturalne, stworzony z myślą o artystach i wszech maści twórcach (projekty związane z filmem, muzyką, teatrem, architekturą, fotografią, sztukami plastycznymi, rękodziełem, wystawami  itd).
Opłaty. Operator pobiera wynagrodzenie w wysokości 11% uzyskanego przez danego Twórcę wsparcia. Przykład: Przy zebranej kwocie 100 000 zł, prowizja dla serwisu: 11000 zł

 

Crowdangels.pl – podobnie jak wyżej, specjalistyczny crowdfunding udziałowy, który pomaga przede wszystkim młodym biznesmenom pozyskać kapitał na konkretne realizacje biznesowe, a wspierającym daje możliwość zarobienia na „udziałach” w przedsięwzięciu.
Opłaty. Rejestracja i korzystanie „podstawowe” są bezpłatne ale już korzystanie z niektórych usług Serwisu może być odpłatne (wg cennika).

Beesfund.com – crowdfunding klasyczny (bez otrzymywania udziałów od twórcy projektu) oraz crowd udziałowy. Umożliwia autorom projektów pozyskanie kapitału na ich realizację – oczywiście od internautów. W zamian wspierający dany projekt stają się niejako współuczestnikami projektu i każdorazowo otrzymują unikalne bonusy za wsparcie przedsięwzięcia.
Opłaty. Prowizja Beesfund wynosi 6,9% + VAT. Dodatkowo należy pamiętać o prowizji operatora płatności, która wynosi 2,5%. Przykład: Przy zebranej kwocie 100 000 zł, prowizja dla serwisu: 6900 zł + VAT

.

Przykładowe zagraniczne programy crowdfundingowe

Kickstarter – crowdfunding stworzony z myślą o pomocy w realizowaniu celów artystów, muzyków, twórców filmowych, projektantów, wynalazców, itd. Dziś dominator w zakresie ciekawych projektów z branży rozrywki elektronicznej. Tu można założyć kreatywny projekt, na który szukamy wsparcia oraz – wesprzeć inne znajdujące się tutaj pomysły. Na Kickstarterze zrealizowano dzisiaj w całości ponad 110180 projektów, a pomysły wsparło różnymi kwotami ponad 11 milionów ludzi.
Opłaty. Prowizja  5% od pozyskanych środków oraz 3-5% za systemy płatnicze. Przykład: Przy zebranej kwocie 100 000 zł, prowizja dla serwisu: 5000 zł

Indiegogo.com – crowd pozwalający na finansowanie bardzo różnych projektów – od wynalazków technologicznych, przez produkcje filmowe, aż po np. obiecujące pomysły na mały biznes.
Opłaty. Tu można wybrać rodzaj projektu fixed funding (gdy kampania osiągnie 100% finansowania) wtedy Indiegogo pobiera prowizję 4% oraz 3-5% za systemy płatnicze. Oraz opcja flexible funding, w której projektodawca bierze tyle pieniędzy ile uzbierał (nie musi to być całość). W tym przypadku Indiegogo pobiera 9% plus prowizja za systemy płatnicze. Przykład: Przy zebranej kwocie 100 000 zł, prowizja dla serwisu: od 4000 do 9000 zł w zależności od opcji.

ArtistShare.net – crowdfunding, dzięki któremu przede wszystkim  artyści mogą zbierać pieniądze na projekty (np. trasy koncertowe, płyty, inne wydarzenia z nimi związane itd) – m.in od swoich fanów. Wiele zespołów i wielu muzyków dzięki uzbieranym tu funduszom zrealizowało projekty, za które odebrało później nagrody Grammy.

Opłaty: strona drugi dzień zamula i nie mogę znaleźć:)

 

JustGiving.com – crowdfunding, w którym możesz zrobić coś dla innych. Dla ludzi z Misją. Np. jesteś sportowcem (nawet amatorem) i chcesz w trakcie swojego biegu uzbierać pieniądze i przeznaczyć je na szczytny cel.  Albo prowadzisz ośrodek dla niepełnosprawnych dzieci i chcesz wyposażyć im salę zabaw. Tu pieniędzy nie dostaje osoba, która założyła projekt, tylko od razu organizacja, która została przez nią wskazana jako odbiorca pieniędzy.

Opłaty. Prowizja 5% od uzbieranej kwoty.

Ważne: nikt nie ogranicza tu możliwości jednoczesnego korzystania z różnych programów crowdfundingu, zwłaszcza, jeśli zbieramy na duży cel lub różne marzenia. Możesz uczestniczyć w kilku różnych crowdfundingach.

Projekty, na które w ramach Crowdfundingu zbierano pieniądze:

.

• Oculus Rift: cyber okulary do gier video, w których można się dosłownie zanurzyć w wirtualnej rzeczywistości. Na portalu Kickstarter projekt tych okularów zebrał dotacje w wysokości prawie 2,5 miliona dolarów, a potem.. został sprzedany Facebookowi za 2 miliardy dolarów.
• Pebble – zegarek przyszłości na bazie e-papieru. W Kickstarterze zebrał ponad 10 milionów dolarów.
• Zebranie  pieniędzy na spłatę długów – na stronie Crowdfunding International zbierający uzyskał już na ten cel dotacje w wysokości 46 000 € . I zbiera nadal.
• Remont schroniska w Beskidzie Niskim – prowadzący schronisko uzbierał na ten cel w Polakpotrafi.pl ponad 50 000 zł .
• Wolontariat Medyczny w Kenii – inicjatywa studentów UM z Poznania, na która w Polakpotrafi.pl uzbierali ponad 24 000 zł (więcej niż 100% planowanego celu)
• Otwarcie Bezpłatnego Punktu Przedszkolnego dla dzieci z rodzin w trudnej sytuacji społeczno – ekonomicznej. – w portalu wspieram.to uzbierano na ten cel ponad 25 tys. zł

Czy warto? Myślę, że tak, niewiele jest tutaj do stracenia:)

Bo albo: stracisz czas i pieniądze na opłaty manipulacyjne, gdy nikt nic na Twój cel nie wpłaci, a większość portali crowdfundingowych z czegoś musi „żyć” więc albo pobiera opłaty, albo prowizję od zebranego kapitału/części kapitału/usług dodatkowych.

Albo… zyskasz całościową lub częściową realizację swojego celu.

I tu wybór czy skorzystać z takiej możliwości, czy nie: jak zwykle należy tylko do Ciebie:)

.